Lần cập nhật gần nhất June 3rd, 2021 – 04:03 pm
Khi lý trí nói với chúng ta một điều nhưng cảm xúc lại nói với chúng ta một điều khác thì chúng ta nên tin vào đâu? Trừ khi chúng ta đặt câu hỏi trước những cảm xúc, phân tích và đưa ra câu trả lời logic, nếu không chúng luôn chiến thắng lý trí.
Review Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí (2)
“Lòng tốt không thay thế cho tính cách, nó là một đức tính cần có trong mỗi người nếu muốn bao dung với những người xung quanh. Thêm một chút muối vào thức ăn không thay thế được thức ăn mà nó làm tăng hương vị tự nhiên. Lòng tốt mang đến sự thấm đượm sâu sắc trong các mối quan hệ.”
Thanh xuân trôi qua, bạn có biết bao nhiêu lựa chọn cho chính mình. Không biết quyết định nào là đúng đắn hay chọn lựa nào là sai lầm nhưng điều mệt mỏi nhất chính là những yếu tố ban đầu không phải nảy sinh từ chính trong suy nghĩ của chúng ta. Đôi lúc, chúng ta để người khác điều khiển chính mình hoặc để ai đó tác động đến những cảm xúc của bản thân. Những lúc tiêu cực như thế, chúng ta đưa ra những quyết định một cách cực đoan. Những lúc chán chường như thế, chúng ta cảm thấy cuộc đời thật chật vật, thật khó sống và tư duy dần dần bị mai một bởi những điều chẳng hề xứng đáng. Và thậm chí là chúng ta ngờ vực mọi thứ xung quanh sau những sai lầm đầu đời, sau những lần bị tác động chủ quan bởi những ý đồ bất thiện.
“Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí” không phải bài xích tất cả các ý kiến xung quanh, không phải khẳng định mọi cảm xúc đều là xấu. Thực chất, cảm xúc và sự ảnh hưởng của những tác nhân khác chính là cách chúng ta làm chủ chính mình nếu bạn hiểu được cách đúng đắn. Bí quyết ấy xuất phát từ góc nhìn của mỗi người. Không có góc nhìn đúng hoặc sai, chỉ có phù hợp và không phù hợp. Ở góc nhìn này, một người có thể hành động quái đản nhưng ở một góc nhìn khác, họ đang tận hưởng hương vị riêng của cuộc đời. Có lẽ khi ta nhìn khác đi, ta có thể thay đổi chính mình. Cảm xúc tiêu cực có thể khiến chúng ta nhìn nhận mọi thứ lệch lạc đi nhưng nếu chuyển góc độ cho lăng kính tâm hồn thì bạn sẽ cảm thấy mọi thứ tuyệt vời đến kỳ lạ. Cảm xúc là kẻ thù hay bạn đồng hành đều là ở cách kiểm soát của mỗi người, làm chủ cảm xúc hay để cảm xúc làm chủ đều là lựa chọn của bạn. Nếu có thể nắm bắt được cách điều hành hệ thống cảm xúc của bản thân thì những phiền muộn mà bạn đang gặp phải, nhất là những “căn bệnh tâm lý”, sẽ được giải tỏa một cách nhanh chóng. Từ đó mà những vấn đề có tính chất “cộm cáng” hơn cũng sẽ dần được tiêu trừ và giải quyết.
Một vấn đề mà quyển sách đặt ra về lòng tốt khá hay, đó là sự tử tế giả tạo mà mỗi người cố gắng làm chỉ để tạo thiện cảm với mọi người xung quanh. Chúng ta muốn được tham gia trọn vẹn vào xã hội nhưng lại bằng cách thức đánh mất đi bản sắc cá nhân của chính mình – điều này thực sự tai hại và bạn đang để cho định kiến xã hội cũng như cảm xúc sợ hãi những khuôn khổ đạo đức đè nén. Sự tử tế đến từ tấm lòng chân thành và cũng là sự lựa chọn của bạn, nếu lựa chọn đó làm bạn khó chịu hay không cam lòng thì không nên làm một việc mà đánh mất đi tính cách của bản thân.
Mình nghĩ nếu ai đang gặp những trường hợp khó xử và nan giải trong cuộc sống, đang phân vân với những quyết định trong đời thì hãy đọc thử “Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí” của tác giả Mike Bechtle. Cuốn sách chắc chắn sẽ không giúp bạn đưa ra bất kỳ chọn lựa nào cả mà sẽ giúp bạn thư giãn, tịnh tâm lại, nhìn nhận mọi chuyện theo chiều hướng tươi sáng hơn. Một nguyên tắc đơn giản mà bạn cần hiểu là khi nguyên liệu chế biến tươi ngon thì bạn sẽ có cơ hội nấu ra được những món ăn tuyệt hảo. Những gia vị khởi nguyên cho một sự hoàn hảo và hài hòa của mỗi món ăn, nếu không phải là hảo hạng ngay từ ban đầu, dù là lúc nêm nếm có kỹ lưỡng đến thế nào cũng sẽ không thay đổi được bản chất của thành phẩm. Hãy tự chuẩn bị cho bản thân những cảm xúc khởi đầu đẹp tươi để kiến tạo ra những chuyển đổi mới. Và sau đó, bạn sẽ nhận thấy một điều vô cùng tuyệt diệu rằng chính bạn cũng có thể tác động tích cực đến người khác, là cứu tinh về cảm xúc cho tất cả mọi người.
– Trần Thông
DẪU ĐỜI ĐẢO ĐIÊN, MÌNH KHÔNG PHÁT ĐIÊN: 12 LỜI KHUYÊN ĐỂ CÓ MỐI QUAN HỆ LÀNH MẠNH
– Đừng để cảm xúc thôi miên lí tríHôm rồi, gọi điện rủ cô bạn thân đi mua đồ, nó bảo có việc gấp không đi được rồi cụp máy luôn, mình khá choáng váng. Bình thường hai đứa dính lấy nhau, làm gì cũng làm cùng nhau. Rủ đi đâu cũng đi. Mình nghĩ nó giận gì mình, ngồi tự dằn vặt bản thân, lại nghe thêm mấy bản nhạc buồn, tự dưng khóc sưng hết cả mắt. Hôm sau gặp nó làm như chưa có chuyện gì xảy ra, cứ hồn nhiên như không. Sau đó mãi mình mới dám hỏi nó về chuyện đó, thì nó bảo lúc đó đang cãi nhau với mẹ, không còn tâm trí nào nữa
Thì ra là thế. Mình chợt nhận ra là mình quan tâm đến bản thân quá nhiều. Rồi nghĩ lại, mình cũng thường gặp rắc rối trong các mối quan hệ, kể cả là người thân, bạn thân hay đồng nghiệp. Ban đầu mình thường tự dằn vặt: Sao mọi người đối xử với mình như thế nhỉ? Ai thực sự là người tốt với mình?
Dần dần mình mới nhận ra: Thực ra nếu chúng ta lấy tiêu chí “làm vừa lòng mình” thì tất cả các mối quan hệ trên đời, kể cả người thân, và mọi việc trên đời đều không thể làm mình vừa lòng. Hôm mình có đọc một cuốn sách, mình mới hiểu ra: Một mối quan hệ ra sao, có tốt đẹp hay không là do BẢN THÂN MÌNH
Hóa ra để xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp, bạn cũng cần có những TIEU CHI ứng xử và có những RANH GIỚI của riêng mình. Đừng bạ đâu làm đấy, thích gì làm nấy. Hoặc cho mình là trung tâm của vũ trụ, ai cũng phải chiều theo ý mình. Như mẹ mình vẫn bảo với mình: “Con hờn dỗi cuộc đời thì ích gì. Cuộc đời là cuộc đời, làm sao chiều theo con…”
—
Hãy cùng xem lại một số khái niệm liên quan trong việc thiết lập nền tảng cho một mối quan hệ:1. BIẾT TÁCH BIỆT HÀNH VI KHÓ ƯA VỚI NHỮNG ĐẶC TÍNH CÒN LẠI TRONG CON NGƯỜI HỌ
Ai cũng có xu hướng làm những việc có thể bị cho là điên rồ, kể cả chúng ta. Nhưng bản chất chúng ta không chỉ có thế. Chúng ta có những đặc điểm tốt lẫn những điểm xấu, và chúng ta đang trong quá trình xử lý chúng. Nếu muốn đối phó hiệu quả thì điều quan trọng là phải nhìn nhận người kia một cách chính xác
2. HÃY THỪA NHẬN SỰ THAY ĐỔI LUÔN KHẢ THI
Không mối quan hệ nào là vô vọng, và sự thay đổi luôn có thể. Điều đó đúng với chúng ta, và cũng đúng với những người hay gây chuyện
3. ĐỪNG CHỊU TRÁCH NHIỆM CHO NHỮNG LỰA CHỌN CỦA NGƯỜI KHÁC
Chúng ta có thể cố gắng gây ảnh hưởng đến họ, nhưng chúng ta không thể ép họ thay đổi. Đó là việc của họ, và nếu cứ cố cứu vãn và nhận trách nhiệm cho công việc của họ là đang làm hại họ
4. ĐỪNG ĐẶT KỲ VỌNG LÊN NGƯỜI KHÁC
Chúng ta không thể phụ thuộc vào những gì người khác làm, bởi vì họ có thể làm một điều gì đó hoàn toàn khác. Kỳ vọng có thể dẫn đến sự thất vọng
5. NÊN NHỚ RẰNG KHÔNG CÓ BẤT KỲ SỰ ĐẢM BẢO NÀO CẢ
Dù có tập trung bao nhiêu năng lượng và sự cam kết vào người khác cũng không thể đảm bảo rằng sẽ có một cái kết vui vẻ. Chúng ta chỉ có thể đưa ra quyết định cho hạnh phúc và lựa chọn của chính mình, bất kể chuyện gì xảy ra với người kia. Chắc chắn chúng ta sẽ cảm thấy đau khổ vì những lựa chọn tồi của họ, nhưng sự đau khổ đó sẽ không định nghĩa con người chúng ta
6. KHÔNG THỂ THAY ĐỔI QUÁ KHỨ, HÃY THAY ĐỔI CÁCH ĐỐI PHÓ VỚI NÓ
Quá khứ đã qua. Bất kể kết quả của những lựa chọn đau khổ chừng nào, chúng đều ở phía sau. Một khi chấp nhận thực tế những lựa chọn đó thay vì đắm mình trong đau khổ, chúng ta trở nên thoải mái hơn để đi tới tương lai
7. HÃY TIN RẰNG LUÔN CÓ HY VỌNG CHO TƯƠNG LAI
Sự thay đổi luôn luôn là có thể. Khi chúng ta nhìn mọi sự việc bằng lăng kính mới, điều đó có thể dẫn dắt chúng ta đến với một tương lai hoàn toàn mới mẻ. Nó có thể bao hàm cả sự thay đổi của người khác, nhưng cũng có thể không. Chúng ta có thể là những người duy nhất phải thay đổi, và cách nhìn mới sẽ đưa chúng ta đi theo những hướng mới
8. BẠN KHÔNG LÀ NẠN NHÂN
Ngay cả khi đã nhiều năm bị kiểm soát bởi những lựa chọn của người khác, chúng ta có thể học những cách nghĩ mới để kiểm soát cuộc sống của mình – bất kể người khác làm gì
9. THAY ĐỔI CẦN CÓ THỜI GIAN
Tương tự như câu chuyện rùa và thỏ, đức tính bền bỉ quan trọng hơn cả sự lanh lợi khi liên quan đến nỗ lực sửa đổi một con người. Hàn gắn mối quan hệ không thể vội vàng và kết quả thực sự xuất phát từ sự cam kết lâu dài
10. KHÔNG CÓ PHẦN THƯỞNG NÀO MÀ KHÔNG CÓ RỦI RO
Bất cứ khi nào chúng ta cố thử một cách tiếp cận mới với các mối quan hệ rắc rối, chúng ta không biết được kết quả sẽ ra sao. Nhưng đón nhận những rủi ro đó là cách duy nhất để phá bỏ rào cản đã ngự trị từ lâu. Tầm nhìn từ trên đỉnh núi chỉ đến với những người dám chấp nhận rủi ro leo núi
11. SỰ CHUẨN BỊ MANG LẠI GIÁ TRỊ TUYỆT VỜI
Mối quan hệ càng phức tạp, thì việc lên kế hoạch trước cho mỗi sự kết nối càng quan trọng hơn. Nếu chúng ta suy nghĩ thận trọng về mỗi cuộc trò chuyện trước khi nó diễn ra, chúng ta sẽ không dễ dàng bị kiểm soát
12. CHỌN CÁCH PHẢN ỨNG THAY VÌ CHỈ CẢM NHẬN
Mọi người làm những việc xấu, nói những lời cay nghiệt, và đưa ra những lời buộc tội làm chúng ta tan nát. Chúng ta là con người, vì vậy chúng ta sẽ có những phản ứng mang tính cảm xúc trước những sự kiện đó. Điều quan trọng là phải tạm dừng lại, để ý đến những cảm xúc đó và sau đó chọn cách trả lời thích hợp. Khoảnh khắc ngắn ngủi đó cho phép chúng ta lái cảm xúc của mình, hướng chúng vào những phản ứng tích cực nhất
(Trích ĐỪNG ĐỂ CẢM XÚC THÔI MIÊN LÍ TRÍ – Mike Bechtle, Rybooks xb)
Sau khi đọc xong, mình đã ghi ra những việc mình phải làm với từng mối quan hệ cụ thể mà mình ƯU TIÊN và thấy dần dần những mối quan hệ đó có cải thiện. Quan trọng là tự bản thân mình thấy rất tự tại, không còn lệ thuộc vào cảm xúc của họ nữa. Mình hi vọng những chia sẻ trong cuốn sách mình đọc được sẽ giúp ích cho mọi người gặp vấn đề giống mình
– Cửu Đông Tùng Tiếu
Trích dẫn Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí
MUỐN THOÁT KHỎI CẢM XÚC TIÊU CỰC TRONG MỐI QUAN HỆ, TÔI ĐÃ XEM XÉT LẠI BẢN THÂN MÌNH TRƯỚC TIÊN
Đừng để cảm xúc tiêu cực làm tổn thương chính bạn và người bạn yêu thương
Ứng xử với các thành viên rắc rối trong gia đình có thể giống như bơi buổi đêm trong một đại dương đầy cá mập. Bạn biết có những con cá mập ngoài đó và thường thì không có chuyện gì xảy ra. Nhưng bạn cũng biết rằng rất có khả năng mình bị ăn tươi nuốt sống
Sống trong một gia đình đòi hỏi sự nhìn nhận trung thực về những gì đang thực sự diễn ra, hãy tìm hiểu những cách thức xử lí:
1. Tôi chỉ chịu trách nhiệm cho hành động của chính mình
Tôi chịu trách nhiệm cho những lựa chọn của mình, bạn chịu trách nhiệm cho những lựa chọn của bạn. Nếu tôi chịu trách nhiệm điều khiển bạn hành động theo một cách nhất định, thì bạn không còn chịu trách nhiệm nữa và bạn phải phụ thuộc vào tôi để điều chỉnh hành động của bạn.
Tôi không thể kiểm soát những gì lũ cá mập làm. Tôi chỉ chịu trách nhiệm cho những gì tôi lựa chọn làm, khi biết rõ là đám cá mập ở ngoài đó.
2. Mọi người có thể thay đổi – nhưng đừng quá kỳ vọng vào điều đó
Khi biết người khác sẽ hành động như thế nào, chúng ta nhận định họ sẽ luôn làm theo cách đó. Nhưng vì họ là con người nên luôn có hy vọng. Các tình huống đến với cuộc sống của mọi người có thể khiến họ phải đưa ra những lựa chọn mới. Chúng ta không thể buộc họ thay đổi nhưng có thể gây ảnh hưởng đến họ.
Mặc dù vậy, không có gì đảm bảo mọi chuyện sẽ thành công. Nếu chúng ta chờ đợi họ thay đổi là chúng ta đang đặt mình vào sự thất vọng và chán nản. Cách phản ứng tích cực là:
• Hy vọng rằng họ sẽ thay đổi.
• Chấp nhận thực tế là có thể họ sẽ không thay đổi.
• Tránh trở thành nạn nhân khi chúng ta tác động đến cuộc sống của họ.3. Phản ứng chạy trốn không phải lúc nào cũng giải quyết được vấn đề
Đôi khi rời khỏi tình huống lại là điều hay nhất.
Nhưng nếu không giải quyết những vấn đề của chính mình trong mối quan hệ đó nghĩa là chúng ta mang theo mình những vấn đề chưa được giải quyết. Đó là lý do tại sao mọi người từ bỏ một cuộc hôn nhân đầy đau khổ, song họ không thể thoát khỏi nỗi cay đắng ngay cả khi người kia không còn ở bên. Nhiều năm sau người chồng cũ/vợ cũ vẫn đang kiểm soát những cảm xúc của họ và họ luôn cảm thấy buồn
Nên hãy đối mặt với vấn đề, đối mặt với những điều chưa tốt trong chính bản thân và cải sửa nó. Thế giới xung quanh bạn cũng sẽ khác đi
4. Chúng ta cần phải nói chuyện với người đó chứ không phải nói về họ
Khi chúng ta nói xấu sau lưng một người thì đó gọi là ngồi lê buôn chuyện, ngay cả khi đó là một thành viên hay gây chuyện của gia đình. Tất nhiên, chúng ta nói với nhau về cách xử lý các động thái khác nhau đang diễn ra trong gia đình. Nhưng có một ranh giới mỏng manh giữa việc thảo luận về thực tế của một mối quan hệ và châm lửa cho mồi cảm xúc tiêu cực.
Khi có người gây ra nỗi khổ đau trong gia đình, chúng ta cần xác định những việc cần làm. Điều quan trọng là đảm bảo cuộc trò chuyện không bị rơi vào vòng “xoáy ngồi lê đôi mách”.
Cuộc trò chuyện theo hướng tích cực sẽ tập trung vào những ranh giới cần thiết lập và cách phản ứng trước hành vi của người đó, chứ không chỉ hâm đi hâm lại cái tính gây rắc rối của họ. Chúng ta cần tập trung vào thực tế đã củng cố cho cảm xúc của mình.
Làm thế nào để luôn tập trung vào sự thật? Bằng cách trò chuyện với người gây chuyện, chứ không chỉ nói về họ. Chuyện ngồi lê đôi mách không bao giờ thúc đẩy việc hàn gắn. Sự thật mới làm được điều đó.
Đối diện với chính mình bao giờ cũng là điều khó khăn nhất. Có thể sửa chữa chính mình, mối quan hệ cũng sẽ thay đổi, hoặc ít nhất, những cảm xúc dằn vặt và tiêu cực sẽ không thể làm tổn thương bạn nữa.
“Hy vọng và hiện thực
Không có hi vọng, việc duy trì mối quan hệ dường như vô ích.
Không có thực tế, chúng ta sẽ rơi vào thất vọng.
Không có sự cân bằng hai cách nhìn nhận này, chúng ta sẽ mất khả năng đưa ra những lựa chọn có lợi.”
MUỐN TRÁNH NHỮNG PHIỀN TOÁI, TÔI ĐÃ KIỂM SOÁT NHỮNG THÔNG TIN ĐẦU VÀO
Dù có thế nào, nhất định phải dành những sự tiếp xúc với điều tích cực cho tâm trí
Có lần cha tôi thử nướng một chiếc bánh sô-cô-la cho mẹ tôi. Công thức cần: “Hai cốc bột nhão làm bánh, thêm sô-cô-la tan chảy và sau đó trộn lên.” Nhưng cha tôi lại đọc sai từ “battle” (bộn nhão làm bánh) và cho vào hai cốc “butter” (bơ). Đó là bốn thanh nguyên liệu màu vàng. Khi bánh ra lò, chiếc bánh dày khoảng 1,2cm và nặng chừng 2kg. Như vậy, nguyên liệu đầu vào sẽ quyết định sản phẩm cuối cùng
Điều đó cũng đúng với tính cách của chúng ta. Tính chính trực, lối sống tích cực, là sản phẩm của những gì chúng ta nghĩ. Những điều chúng ta nghĩ sẽ được xác định bởi đầu vào. Câu thành ngữ: “Rác vào, rác ra” có thể áp dụng trong trường hợp này
Trong nhiều năm, tôi và vợ xem mục tin tức như một cách thư giãn trước khi đi ngủ. Nhìn chung, tôi có thể ngủ ngay. Nhưng sau khi ngủ khoảng bốn tiếng đồng hồ tôi thường thức giấc và phải rất lâu sau mới ngủ lại được. Tôi cũng thường xuyên có những cơn ác mộng suốt đêm và tỉnh dậy trong cảm giác lo lắng và bất an
Gần đây, tôi suy nghĩ về những thứ mình xem trên mục tin tức buổi đêm. Phần lớn là những tin tiêu cực, tin nổi bật về tình hình tội phạm, các vấn đề kinh tế, nạn tham nhũng, giật gân… Những thông tin đầu vào cuối cùng mà tôi xem trước khi đi ngủ toàn là những tin tiêu cực
Do vậy, tôi chuyển sang xem tin tức vào đầu buổi tối để biết tình hình, và dừng tất cả những thông tin đầu vào mang tính kích động.Tôi có thể đọc điều gì đó tốt cho tư duy, lành mạnh cho tâm trí, không kích động cảm xúc mạnh, hoặc tôi chỉ ngồi thư giãn ngoài mái hiên một lúc. Tôi phát hiện ra những giấc mơ của mình có chiều hướng tích cực hơn, và khi tỉnh dậy cảm thấy sảng khoái hơn. Tình trạng tỉnh giấc giữa đêm vẫn còn, nhưng tôi cảm thấy thoải mái và thường có thể quay lại giấc ngủ tương đối nhanh. Trong lòng cũng không còn những bất an, mệt mỏi nữa
Khi tôi lo lắng về những hành động hoặc từ ngữ của những người hay gây phiền toái trong cuộc sống của mình, tôi đã học được giá trị của việc thay thế một cách có ý thức những suy nghĩ đó với những đầu vào tích cực
Tôi đọc những thứ tích cực cho tâm trí, dành thời gian đọc Kinh Thánh, đi bộ qua công viên ở địa phương, hoặc kết nối với những người gắn bó tích cực với cuộc sống của mình
Bạn tiếp nhận điều gì, cuộc sống của bạn sẽ ảnh hưởng bởi thứ năng lượng đó. Nếu thông tin ấy lành mạnh, giúp trí tuệ phát triển, cuộc sống bạn cũng sẽ thuận lành hơn, tích cực hơn. Và ngược lại, những gì tiêu cực, không giúp cho sự rèn luyện trí tuệ cũng sẽ dần hủy hoại bạn. Nên hãy lưu tâm đến bất kì thông tin gì bạn tiếp nhận hàng ngày nhé!
