Lão Già Mê Đọc Truyện Tình – Luis Sepulveda

Lần cập nhật gần nhất December 16th, 2019 – 01:45 pm

Cùng một cuốn sách, nếu bạn là một đứa trẻ, bạn sẽ có suy nghĩ khác so với khi bạn đoc lúc trưởng thành. Sách của Luis chính là như vậy, và cuốn sách này chắc chắn không là ngoại lệ. So với ‘Chuyện con mèo dạy hải âu bay” thì cuốn này khó đọc hơn một chút nhưng một khi bạn cảm nhận được cái hay qua từng câu chữ, bạn sẽ bị đắm say bởi cái tình yêu nồng nàn của lão già dành cho vợ, bởi cái thú vui tao nhã khi được là chính mình những lúc rảnh rỗi của lão. 

Review (2)

Cuốn sách kể về cuộc sống của một lão già trong rừng già. Với đôi mắt của một lão già đã rụng hết răng, lão phải khó khăn lắm mới đọc được chữ thông qua cái kính lúp, nhưng lão lại rất thích đọc, mà phải là đọc truyện tình cơ, những chuyện tình buồn và đau khổ ấy.

Cái lão già ấy đã từng có một thời trai trẻ, lão đã từng tung hoành trong rừng già cùng những người dân tộc, cùng chim thú, cùng cây dại. Lão từng có một tình yêu với người vợ, dù nàng không sinh con cho lão. Thế rồi cuộc đời đã cướp mất vợ lão, và cuộc sống hiện đại dần dần phá huỷ rừng già, lão bị rừng già từ chối. Để rồi lão phải sống trong túp lều nhỏ, ngồi bên cửa sổ đọc truyện tình. Có lẽ lão chọn những truyện tình buồn là vì nó nhắc cho lão nhớ về tình yêu của lão với vợ, nhắc lão về tình yêu đối với rừng già…mà giờ đây đã không còn nữa.

Qua ngòi bút của tác giả, cuộc sống ở vùng đất ấy hiện lên vừa hoang dại, chân thực, vừa lãng mạn, đầy chất thơ.

Điều làm mình ấn tượng nhất đó là cái cách đọc sách, niềm thôi thúc và khát khao được đọc của lão. Lão phải đọc đánh vần từng chữ thành tiếng, rồi ghép từng chữ thành một câu, rồi lão đọc đi đọc lại từng câu, vừa đọc vừa tưởng tượng trong đầu. Đọc xong lão gấp sách lại nhưng vẫn còn nghĩ ngợi về chúng. Một lão già chưa từng biết đến cuốn sách, suốt đời sống trong rừng già, nhưng khi phát hiện ra được mình có thể đọc, lão đã khát khao được đọc nhiều hơn, lão tìm cách để có thể đọc, lão lên đường tìm kiếm thể loại sách yêu thích. Đối với lão, đọc sách là niềm vui, dẫn dắt lão ra thế giới bên ngoài.

Đọc sách không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp, mục đích, thể loại…Cứ thích thì ta cứ đọc.

– Vương Hoàng Phụng

“_ Tôi có mang cho lão hai cuốn sách.
Đôi mắt lão già sáng bừng lên.
_ Truyện tình chứ?
Bác sĩ gật đầu.
Antonia José Bolívar rất mê đọc truyện tình, và trong mỗi chuyến tới đây bác sĩ đều mang cho lão một ít sách mới.
_ Có buồn không? – Lão hỏi.
_ Trái tim lão sẽ phải tan chảy thành nước ấy chứ. – Bác sĩ khẳng định.
_ Có những đôi yêu nhau thắm thiết chứ?
_ Như thể chưa từng có ai biết yêu vậy.
_ Họ có phải đau đớn nhiều không?
_ Phải nói là suýt quá giới hạn chịu đựng của tôi đấy. – Bác sĩ đáp.
Thực ra, bác sĩ Robicundo Loachamín chưa từng động đến cuốn tiểu thuyết nào cả”.

Sau khi đã trót say đắm với “Chuyện con mèo dạy hải âu bay”, Biển không do dự đọc luôn quyển “Lão già mê đọc truyện tình”. Tựa sách khơi gợi nơi Biển rất nhiều tò mò, cứ nghĩ đó là một quyển tiểu thuyết tình cảm mờ nhạt nhưng vì hình con báo trên bìa nên Biển tự tin mua. Càng đọc, Biển càng sửng sốt và xúc động với nội dung sách. Dù đã đọc lại lần thứ hai, kết cuộc câu truyện vẫn khiến Biển phải rưng rưng nước mắt.

“Lão già” trong truyện là một ông lão tên Antonia José Bolívar Proano, khoảng 70 tuổi, vì những lý do không vui vẻ gì mà đã rời bỏ cuộc sống trong cộng đồng người da trắng để phiêu bạt giang hồ. Lão trải qua quãng thời gian ngắn bình yên làm bạn với tộc người thổ dân Shuar, sau đó tiếp tục sống một mình nơi túp lều ở vùng đất El Dilio gần rừng già Amazon. Mỗi khi chuyến tàu Sucre của thực dân khai hoang đến, hàng hóa đem theo là rượu bia và muối, tàu ra đi với những bao tải chuối xanh và hạt cà phê. Chỉ có duy nhất một vị nha sĩ chữa răng cho cả thủy thủ trên tàu và cư dân trên đất liền. Cai quản vùng đất là một gã thị trưởng béo mập vô dụng và ngu ngốc. Khi một trong số bọn khai hoang giết chết bầy mèo rừng con, cả vùng đất phải đối mặt với sự báo thù dữ dội của mèo mẹ. Với vốn liếng lăn lộn nơi núi rừng của lão Atonio, thị trưởng ép lão phải tìm giết con mèo rừng để trả lại bình an cho dân cư nơi đó.

Tác giả Luis Sepúlveda là người hoạt động tích cực trong phong trào chống chủ nghĩa độc tài. “Lão già mê đọc truyện tình” được truyền cảm hứng từ chuyến đi bảy tháng do UNESCO tổ chức nhằm đánh giá ảnh hưởng của quá trình thực dân hóa tới đời sống của thổ dân Shuar vùng Amazon. Có lẽ xuất phát từ sự tò mò của phần còn lại của thế giới đối với cuộc sống của các bộ tộc da màu ở sâu trong vùng rừng núi, những nét văn hóa châu Mỹ Latin và những kỹ năng sinh tồn nơi hoang dã được đề cập trong sách rất cuốn hút độc giả. Quyển sách này đã đoạt giải thưởng văn học danh giá Tigre Juan của Tây Ban Nha.

Ngoài nhân vật chính rất thú vị, truyện này còn một nhân vật phụ đáng chú ý không kém là bác sĩ Robicundo Loachamín. Có lẽ tính cách của vị nha sĩ này phản ánh phần nào sự căm ghét của tác giả đối với chính trường. Theo bác này thì răng đau, răng sâu và (chắc là) tất cả những nỗi khổ khác trong cuộc sống đều là lỗi của (tất cả các) chính phủ. Tuy mạnh miệng và sỗ sàng nhưng bác Robicundo là một người tử tế, biết điều, có lòng nhân ái, thường xuyên đem sách cho lão già Antonio đọc.

Quyển sách này cũng giúp độc giả thấu hiểu được cảm giác buồn bã oan khuất của người thổ dân bản địa trước sự xâm lăng chuyên quyền và ngược ngạo của bọn thực dân đi khai khoang, sự hoảng hốt đau đớn của các sinh vật khi bị thô bạo tước đi môi trường sống. Lần đầu đọc “Lão già mê đọc truyện tình”, Biển khóc khi đọc kết truyện; lần hai đọc lại quyển này, Biển cảm thấy ngậm ngùi suốt vì nhớ đến vụ đốt rừng Amazon gần đây. Hành tinh này chưa đủ tổn thương, chưa đủ thiệt hại hay sao mà con người vẫn thản nhiên đốt rừng, giết cá voi và thải hàng triệu tấn nhựa ra môi trường.. Không có điều gì là vĩnh cửu, kể cả mặt đất chúng ta đang đứng. Nếu con người không được cảnh tỉnh và dừng lại kịp thời thì sự hủy hoại và hậu quả phải nhận lãnh là không thể tưởng tượng nổi.

Tuy không thuộc thể loại trinh thám nhưng không hề thiếu yếu tố phiêu lưu mạo hiểm. Độc giả sẽ thấy bức xúc, bồn chồn với cảnh súng ống bị sử dụng một cách vô tội vạ, sẽ căng thẳng với những chuyến săn đuổi đầy nguy hiểm chốn rừng thiêng nước độc. Bên cạnh những trường đoạn đánh động cảm xúc, người đọc cũng phải trầm trồ thán phục trước khả năng tả cảnh của tác giả Luis Sepúlveda. Trải nghiệm thực tế từ những chuyến lữ hành đã được ông đưa vào sách một cách đậm nét nghệ thuật:
“Bất thình lình, hàng triệu chiếc kim bạc chọc thủng vòm lá dày của rừng già, tạo thành vùng ánh sáng rực rỡ trên mọi bề mặt chúng rơi xuống. Lão đang ở ngay dưới khoảng trống của trời và hoa mắt trước phản chiếu của ánh mặt trời trên đám lá ẩm ướt. Lão dụi mắt nguyền rủa, và, bị bao bọc bởi hàng trăm chiếc cầu vồng chóng hiện chóng tàn, lão vội vã bỏ đi trước khi cơn bốc hơi đáng sợ bắt đầu”.

Một điểm thú vị trong truyện là “uống rượu mạnh giúp diệt ký sinh trùng trong bụng”. Tư tưởng đầy chất “Tết Đoan Ngọ” này có vẻ giống nhau ở mọi nền văn hóa, từ VN đến Nhật rồi sang cả El Dilio. Đọc cuốn này cũng biết thêm rằng loài trăn lớn ở Nam Mỹ có biệt danh là “con nghiền xương”, vì nó sẽ quấn quanh, nghiền nát và từ từ tiêu hóa con mồi bằng một quá trình thảm khốc và tốc độ chậm rãi khủng khiếp.

Sau “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” và “Lão già mê đọc truyện tình”, Nhã Nam cũng xuất bản thêm khá nhiều truyện thiếu nhi của tác giả này, tuy vậy đối với Biển thì hai cuốn “hải âu bay” và “lão già” là hấp dẫn nhất. Chúng đều là những quyển sách rất đáng đọc, có giá trị nhân văn sâu sắc, khơi gợi tình thương và ý muốn bảo vệ thiên nhiên nơi người đọc. Bốn năm sau khi Biển đọc “lão già”, quyển này được tái bản với bìa sách giữ nguyên phong cách tối giản đẹp hoàn hảo. Sẽ thật thiếu sót nếu không kể đến công lao của dịch giả đã chuyển ngữ quyển này một cách chỉn chu, truyền tải được nội dung + cảm xúc + khiếu hài hước tinh tế của tác giả. Có những câu chuyện sẽ khiến người đọc không thể rời mắt từ những dòng đầu tiên đến những trang cuối cùng, “Lão già mê đọc truyện tình” là một quyển sách như vậy.

– Camellia Phoenix (Sea, 19.9.2019)