Cuộc đời Thomas Jefferson là một chuỗi những câu chuyện ly kỳ, hấp dẫn, đặc biệt được tác giả Joseph J. Ellis khai thác dưới những góc nhìn đối lập giữa cuộc đời riêng tư và sự nghiệp chính trị của ông. “Thomas Jefferson: Nhân sư Mỹ” của Joseph J. Ellis được xuất bản năm 1996 và giành được Giải thưởng Sách quốc gia Mỹ năm 1997. Thomas Jefferson là tổng thống thứ ba của Mỹ, ông là người đã viết nên bản “Tuyên ngôn Độc lập” nổi tiếng năm 1776.
Trong cuốn sách về cuộc đời mình, hình ảnh Jefferson được tác giả cố gắng tái dựng bằng những giai đoạn cuộc đời quan trọng nhất của ông. Đó là giai đoạn soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập ở Philadelphia (1775 – 1776); Chứng kiến cuộc Cách mạng Pháp trong những năm 1780 ở Paris khi ông là Công sứ (1784-1789); Chống lại phe đối lập chống Liên bang từ trang trại quê hương ở Monticello (1794-1797); Trong nhiệm kỳ đầu tiên là Tổng thống Mỹ (1801-1804); và dành những năm cuối của ông ở quê nhà với những nỗ lực xây dựng Đại học Virginia (1816-1826).
Review Thomas Jefferson Nhân sư Mỹ
“Nếu Jefferson đã sai, nước Mỹ đang sai.
Nếu nước Mỹ đang đúng, Jefferson đã đúng”.Đây là nhận xét của James Parton về Jefferson. James Parton là một nhà sinh học người Mỹ gốc Anh, người đã viết sách về cuộc đời của Horace Greeley, Aaron Burr, Andrew Jackson, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson và Voltaire.
Trong phần trích mở đầu cuốn sách “Thomas Jefferson: Nhân Sư Mỹ” của tác giả Joseph J.Ellis mới được xuất bản có viết: “Jefferson không giống như hầu hết những nhân vật lịch sử khác – chết đi, chìm vào quên lãng và thờ ơ ủy thác cho các sử gia, những người dường như chỉ là kẻ canh giữ ngôi mộ của những kỷ niệm bị chôn vùi mà chẳng ai thật sự quan tâm nữa. Jefferson đã trở lại từ cõi chết. Hay đúng hơn là những huyền thoại về Jefferson có đời sống riêng của nó. Rất nhiều người Mỹ quan tâm sâu sắc đến ý nghĩa của những ký ức về ông. Ông đã trở thành Nhân sư Vĩ đại của lịch sử Mỹ, là viên đá thử vàng bí ẩn và khó nắm bắt cho những niềm tin được ấp ủ nhiều nhất và những chân lý gây tranh cãi nhất của văn hóa Mỹ. Điều này giống như việc một nhà nghiên cứu bệnh học, chỉ vừa bắt đầu khám nghiệm tử thi, đã phát hiện ra cơ thể trên bàn mổ vẫn còn thở”.
Vậy, Thomas Jefferson là ai?
Thomas Jefferson (13 tháng 4 năm 1743–4 tháng 7 năm 1826) là tổng thống thứ ba của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, người sáng lập ra Đảng Dân chủ-Cộng hòa Hoa Kỳ (Democratic-Republican Party), và là một nhà triết học chính trị có ảnh hưởng lớn, một trong những người theo chủ nghĩa tự do nhiệt thành lớn nhất thời cận đại. Ông sinh ngày 13 tháng 4 năm 1743 tại Shadwell, tiểu bang Virginia, lúc đó còn là vùng biên giới hoang vu, trong một gia đình kĩ sư gốc Anh. Thuở nhỏ, ông học ở quê nhà, rồi sau đó vào trường Đại học William & Mary (1760–1762). Năm 23 tuổi, ông trở thành luật sư. Bảy năm sau, ông thôi hành nghề với một tài sản kha khá và với mối ác cảm sâu sắc về giới luật sư, rồi sống cuộc sống của một nhà quý tộc nông thôn độc lập.
Tuy nhiên, sự quan tâm đến các vấn đề xã hội của Jefferson không cho phép ông hưởng thú ẩn dật. Ông được cử làm thành viên Viện đại biểu bang Virginia, và khi các vấn đề thuộc địa trở nên gay gắt, ông đóng vai trò tích cực ngày càng tăng trong phong trào đấu tranh giành độc lập. Những kiến nghị của Jefferson trong đoàn đại biểu Virginia với Hội nghị lục địa được công bố trong quyển sách nhỏ tựa đề “Quan điểm tóm tắt về các quyền của nước Mỹ”, đã đưa ông lên vị trí của một trong những nhà lãnh đạo cách mạng hàng đầu. Ông được cử làm công tác đặc biệt ở Anh, và tại Mỹ ông được các cộng sự chọn để dự thảo bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776.
Từ bỏ ghế đại biểu ở Quốc hội, Jefferson quay ra quan tâm đến việc xây dựng một bản hiến pháp cho quê hương Virginia. Nhiều tư tưởng của ông tập trung trong văn kiện đó, và nhiều ý tưởng khác được thể hiện trong các đạo luật ban hành những năm sau đấy. Năm 1779, Jefferson được bầu làm thống đốc bang Virginia và giữ chức vụ này cho đến năm 1781. Năm 1783, trở lại tham gia Quốc hội một lần nữa, ông đứng đầu ủy ban được cử ra để xem xét hiệp ước hòa bình với Anh. Năm kế ông được cử làm công sứ đại diện cho chính phủ Mỹ non trẻ ở Pháp và đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ này.Từ năm 1789, với tư cách là ngoại trưởng Mỹ trong nội các của Tổng thống George Washington, ông đã công bố tư tưởng dân chủ mà dựa vào đó Đảng Dân chủ Hoa Kỳ được xây dựng, điều này đã đưa đến việc Jefferson đắc cử Tổng thống Mỹ năm 1800. Sau 2 nhiệm kì, ông rút lui và cống hiến những năm cuối đời cho việc thiết lập trường Đại học Virginia, được ông xem là một trong những công trình quan trọng nhất của mình.
Jefferson mất ngày 4 tháng 7 năm 1826 ở Monticello, gần Charlottesville, tại căn nhà tự ông xây cất, cùng một ngày với John Adams, hưởng thọ 83 tuổi. Trên mộ bia được ông chọn từ trước, có mang dòng chữ: “Đây là nơi an nghỉ cuối cùng của Thomas Jefferson, tác giả của bản Tuyên ngôn Độc lập Mỹ, của Đạo luật Virginia về tự do tín ngưỡng, và là cha đẻ của trường Đại học Virginia”.
Cuốn sách đầy đủ về Thomas Jefferson đã được Công ty CP Sách Omeg Việt Nam xuất bản và phát hành.
Thomas Jefferson: Nhân sư Mỹ là cuốn sách của tác giả Joseph J.Ellis không chỉ viết về một trong những Người cha Lập quốc được yêu thích nhất của nước Mỹ, mà còn về nền chính trị và các chính khách có ảnh hưởng đến thời đại và sự thành lập của nước Mỹ. Không giống các cuốn tiểu sử khác, Thomas Jefferson: Nhân sư Mỹ không là một cuốn tiểu sử cá nhân mà còn phân tích sâu sắc hơn về các triết lý đằng sau việc hình thành hệ thống chính trị của Mỹ, với những ảnh hưởng vẫn tiếp tục cho đến ngày hôm nay. Dường như ở nước Mỹ, không một nhà lãnh đạo nào mang lại nhiều tranh luận, hâm mộ và nhiều điển tích như Thomas Jefferson. Khi đọc cuốn sách, bạn đọc sẽ thấy những giai thoại, lời bình về ông vượt qua Washington, Adams và cả Lincoln, đầy mâu thuẫn nghịch lý trong chính tư duy và con người ông.
Tác giả nỗ lực phân tích những phát triển, thay đổi suy nghĩ và động lực ẩn giấu của Thomas Jefferson tại 5 giai đoạn quan trọng nhất trong cuộc đời ông: Soạn thảo Tuyên ngôn Độc lập ở Philadelphia (1775-1776); Chứng kiến cuộc Cách mạng Pháp trong những năm 1780 ở Paris khi ông là Công sứ (1784-1789); Chống lại phe đối lập chống Liên bang từ trang trại quê hương ở Monticello (1794-1797); Trong nhiệm kỳ đầu tiên là Tổng thống Mỹ (1801-1804), và dành những năm cuối của ông ở quê nhà và những nỗ lực xây dựng Đại học Virginia (1816-1826)
NHẬN XÉT VỀ CUỐN SÁCH
“Viết rất hay… cho chúng ta biết những trí tuệ hàng đầu vật lộn với những vấn đề lịch sử chính yếu ra sao… Một câu chuyện tuyệt vời”.– Chicago Tribune“Một chân dung được khắc họa tuyệt hay, nhào nặn tuyệt đẹp… Những khiếm khuyết và sự đối lập trong Jefferson được xử lý khéo léo và sâu sắc”. – Tạp chí Forbes
“Nhào nặn tinh tế và cực kỳ cân bằng… Phác họa gần gũi và đầy thuyết phục về một yếu nhân phức tạp”. – Philadelphia Inquirer
“Sống động và rất hấp dẫn, Joseph Ellis đưa ra cái nhìn mới mẻ đối với một nhân cách lớn, đa dạng, thường khó hiểu, gây kinh ngạc, và cực kỳ quan trọng, được biết đến với tên gọi Thomas Jeerson. Và kết quả thật tuyệt vời”. – David McCullough
“Một nguồn tham khảo đáng ngưỡng mộ và lối kể chuyện sống động…một chỉ dẫn tuyệt vời cho logic nội tại của những quan điểm kiểu Jefferson”. –Wall Street Journal
“Uyên bác và khai trí… một lối viết hết sức thông minh… không thể đọc cuốn sách này mà không nhìn nhận lại Jefferson với vai trò một nhà tư tưởng, nhà văn, và chính trị gia… Một đóng góp quan trọng và vô cùng đáng đọc”. – New York Times
“Joseph Ellis chất vấn ‘Nhân sư’ của ông một cách duyên dáng, đầy học thức, và thông thái tới nỗi những người theo thuyết Jefferson kiểu cổ cũng cảm thấy một sự thôi thúc phải đọc cuốn sách này. Một cuốn sách đầy khoái cảm”. – C. Vann Woodward, Khoa Lịch sử, Đại học Yal.
– Nguyen Dang Thao
